Ætla að setja inn greinar sem ég hef skrifað í gengum árin byrja á þessari.

Feigðarleið eða rétta leiðin.  

Útaf hverju halda all flestir útvegsmenn, sjálfstæðismenn og flestir ef ekki allir framsóknarmenn að ef einhverju verði breytt í sambandi við kvótakerfið, þá verði fjöldauppsagnir og flest sjávarútvegsfyrirtæki fara á hausinn. Með þessu er þetta ágæta fólk að segja það að með því að stokka upp úr sér gengið kvótakerfi þá munu bara öll frystihús og öll útgerð stoppa í landi og fara á hausinn í framhaldinu. Kvótakerfið sem slíkt skapar ekki verðmætið það er fiskurinn þegar hann hefur verið veiddur og unninn. Við hljótum að halda áfram að veiða fisk þó að kvótakerfið verði uppstokkað. Fólkið á Suðureyri mun halda vinnunni alveg eins og annað fólk í öðrum  sjávarbyggðunum. Annað er bara fjarstæða.

            Stóra vandamálið er að þessi auðlind er takmörkuð og það mun ekki verða sátt um hana nema stokka kerfið upp eins og segir í lögunum um stjórn fiskveiða:

kafli. Almenn ákvæði.
1. gr. Nytjastofnar á Íslandsmiðum eru sameign íslensku þjóðarinnar. Markmið laga þessara er að stuðla að verndun og hagkvæmri nýtingu þeirra og tryggja með því trausta atvinnu og byggð í landinu. Úthlutun veiðiheimilda samkvæmt lögum þessum myndar ekki eignarrétt eða óafturkallanlegt forræði einstakra aðila yfir veiðiheimildum.

Þessi grein segir nú allt sem segja þarf ekkert af þessu sem þarna stendur hefur staðist. Hvar er hinn trausta atvinna ég veit ekki betur en á einni nóttu getur heilt sjávarþorp orðið atvinnulaust útaf þessu kerfi og eignir fólksins orðið verðlausar, alls staðar hefur orðið mikill byggðaröskun vegna þessara laga og svo síðast en ekki síst hefur verndun engu skilað nema minnkandi fiskistofnum!

            Sá áróður sem L.Í.Ú er að predika er sá að ef innköllun aflaheimilda á sér stað fari öll sjávarútvegsfyrirtæki á hausinn og forstjóri Vinnslustöðvarinar í Vestmannaeyjum hefur gengið svo langt að segja að það taki 6,5 ár fyrir hans fyrirtæki og sex önnur að fara á hausinn ef farið verði í þessa fyringarleið. Það er verið að tala um að innkalla veiðiheimildinar á 20 árum 5% á ári ef Vinnslustöðin og önnur sjávarútvegsfélög þola ekki 5 % fyrningu þá hljóta þau að vera mjög illa stödd og frekar illa rekin.

            Við vitum að þessi fyrirtæki hafa verið að kaupa upp kvóta(veiðiheimildir) fyrir ofurverð og er það aðalástæðan fyrir því að svona er komið fyrir stórum hluta sjávarútvegsfyrirtækja að þau séu yfirskuldsett. Tökum hvernig þessir aðilar höguðu sér þeir grenjuðu yfir of sterkri krónu því þá fengu þeir ekki nógu margar krónur fyrir afurðinar en á sama tíma tóku þeir ódýr erlend lán til að kaupa upp aflaheimildir á uppsprengdu verði og veðjuðu þá á að krónan myndi frekar styrkjast heldur en veikjast!.

            Annar stór misskilningur er í gangi að með þessari fyrningu hverfi 5% af fisknum á ári og hann verði ekki veiddur meir þannig að eftir 20 ár verði enginn fiskur veiddur á Íslandsmiðum. Þetta er svo mikið bull hvernig þetta sett upp. Er það ekki fiskurinn sem skapar gjaldeyristekjurnar ekki kvótinn. Aflaverðmætið fæst með sölu á fiskinum ekki með kvótanum og sjálfsögðu verður veiddur fiskur áfram eina sem breyttist að útgerðin þarf að borga hóflegt gjald fyrir. Ef útgerðin ræður ekki við að borga hóflega leigu fyrir aflaheimildirnar þá er hún mjög illa stödd fyrir og þá hljóta að koma nýjir aðilar sem geta  veidd fiskinn og unnið hann og borgað fyrir nýtinguna á auðlindinni, en ég tel þetta bara vera áróður hjá LÍÚ. Alla vega hefur mörgu útgerðarmönnum fundist allt í lagi að leigja þær aflaheimildir sem þeir hafa fengið úthlutað á okurverði sem þeir hafa verðlagt einhliða sjálfir. Sigurgeiri Brynjari forstjóra Vinnslustöðvarinnar í Vestmannaeyjum hefur fundist allt í lagi að leigja frá sér aflaheimildir á okurverði þegar aðrir en hann á að leigja þær. En sannleikurinn er sá að forsenda þessa kerfis sem nú er í gildi er sú að halda uppi háu leiguverði á aflaheimildum til þess að hækka verðið á varanlegum nýtingarétti til þess að sína betri rekstrarafkomu með þessari fyringarleið verður þetta allt upp á borðinu og þeir sem ætla í útgerð fara í útgerð til þess að veiða fisk og selja hann, ekki til þess að braska með veiðiheimildir( nýtingarrétt á auðlindinni) sín á milli eins og hefur verið í núverandi kerfi.

            Útvegsmenn geta sjálfum sér um kennt að hafa keypt sér nýtingarrétt af þessum veiðiheimildum svona dýrt. Þeir voru bara gambla með auðlindina. Vissulega eru til góðar og vel reknar útgerðir sem hafa hagnast á því að veiða og vinna fisk og þær munu lifa góðu lífi áfram, en flestar þær hafa hagnast á því að verðmæti nýtingaréttsins hefur alltaf hækkað og í raun og veru hefur arðsemin komið frá hækkandi kvótaverði heldur en af veiðum og vinnslu á fiski og oft hafði aðgangur þeirra að lánastofnunum mikið að segja, það er auðvita alrangt því eins og ég sagði hér að ofan að lokum er það fiskurinn sem gefur okkur verðmætið ekki aflaheimildirnar sem slíkar, þannig að með þessari fyrningu mundum við ná hámarks verðmæti út úr þessari auðlind við sem myndum veiða og vinna fisk myndum borga hóflega leigu til samfélagsins fyrir að fá að nýta þessa auðlind og svo myndum við leita allra leiða til að fá sem allra hæst verð fyrir fiskinn og skapa þannig hámarksarðsemi út úr auðlindinni en ekki vera með einhver fölsk verðmæti í formi kvóta eins og staðan er í dag.

            Þessi áróður um að byggðir leggist í eyði þó að kvótinn verði innkallaður er bara vitlaus útaf hverju ætti fólkið í Grímsey, í Ísafjarðarbæ eða Grindavík að missa vinnuna ef þessi fyrirtæki sem eru í veiðum og vinnslu þar í dag geta ekki borgað hæfilegt gjald fyrir afnotin þá koma bara önnur fyrirtæki sem geta það og þannig hefur það alltaf verið þannig ég hef enga áhyggjur af þessum byggðum en við ættum að hafa áhyggjur af þessum byggðum eins og kerfið er uppbyggt  í dag, því núna gætu þeir sem hafa afnotarétt af auðlindinni hætt eða selt sinn afnotarétt í burtu úr þessum byggðalögum og þá væri raunveruleg hætta til staðar í þessum byggðalögum.

            Svo að lokum hverju hefur þessi svo kallaða hagræðing skilað okkur, en okkur hefur alltaf verið talið trú um það að uppkaup á aflaheimildum og skilja heilu byggðinar eftir í sárum og þann mannauð í sjávarþorpunum eftir atvinnulaust og eignir þeirra verðlausar, sé vegna þess að skussarnir myndu hverfa og þeir hæfustu myndi sigra og þannig myndum við ná hámarksarðsemi út úr auðlindinni útaf hverju eru þá þessi fyrirtæki svona skuldsett!  , þetta voru kannski ekki þeir hæfustu voru þetta kannski bara þeir sem höfðu bestann aðgang að lánastofnunum og stjórnmálamönnum, var t.d fólkið á Bíldudal og sá mannauður sem bjó þar kannski eftir allt saman betur í stakk búið að veiða og vinna fisk og gera úr honum verðmæti heldur en þeir sem keyptu burt þær veiðiheimildir sem voru þar á sínum tíma. Hver veit allavega er eitt ljóst að þeir sem eru í sjávarútvegnum í dag skulda þrefalda ársframleiðslu sína það er nú allur árangurinn af besta “fiskveiðistjórnunarkerfi í heimi” .!